Μεγάλο ποσοστό παιδιών με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες είτε παραλείπουν κατά τη γραφή τους τόνους είτε παρατονίζουν. Αυτό παρατηρείται τόσο γιατί τα παιδιά δεν έχουν κατακτήσει αυτή τη δεξιότητα, δηλαδή δεν κατανοούν πότε πρέπει να τονίσουν και ποια είναι η σημασία του τόνου στο γραπτό τους λόγο όσο και εξαιτίας της ελλιπής τους συγκέντρωσης και της παρορμητικότητας που τα διακατέχει.

Ο τονισμός ως δεξιότητα μπορεί να κατακτηθεί εάν εφαρμοστούν οι παρακάτω προτάσεις. Είναι σημαντικό όμως να γίνει σαφές τόσο στα παιδιά μας όσο και σε εμάς τους ίδιους ότι πρόκειται να παίξουμε με τους τόνους και όχι να κάνουμε μάθημα. Δίνοντας παιγνιώδη μορφή σε οποιαδήποτε δραστηριότητα η οποία έχει μαθησιακούς στόχους ταυτόχρονα «προκαλεί» το παιδί να εμπλακεί σε όποια δραστηριότητα προτείνετε με βιωματικό τρόπο ενισχύοντας παράλληλα την ανάπτυξη θετικών συναισθημάτων για τη μάθηση καθώς την αποτελεσματικότητα των προσπαθειών σας.

Ας παίξουμε λοιπόν!

1. Ζητήστε από το παιδί να ψιθυρίζει τη λέξη έως ότου βρεθεί στη συλλαβή που πρέπει να τονιστεί και εκεί να φωνάξει δυνατά!

2. Ζωγραφίστε σκαλοπάτια σε μια επιφάνεια και βάλτε στο πιο ψηλό σκαλοπάτι τη συλλαβή που πρέπει να τονιστεί.

3. Χτίστε πύργους με τουβλάκια και τοποθετήστε περισσότερα τουβλάκια στη συλλαβή που πρέπει να τονίσει το παιδί μας.

4. Ζητήστε από το παιδί να σηκώνεται ή να χτυπάει ρυθμικά τα χεράκια του ή να χτυπάει ένα κουδουνάκι στη συλλαβή στόχο.

5. Το παιδί αναλαμβάνει το ρόλο του δασκάλου και παρουσιάστε του ζευγάρια λέξεων που είναι λάθος τονισμένες ώστε να τις διορθώσει.

6. Προκειμένου ο μικρός μας φίλος να κατανοήσει τη σημασία του τόνου στις λέξεις παρουσιάστε του δυο λέξεις, οι οποίες εάν τονιστούν αλλάζει το σημασιολογικό τους περιεχόμενο π.χ. μίσος – μισός.

Όλες οι παραπάνω δραστηριότητες σε πρώτο επίπεδο μπορούν να εφαρμοστούν ατομικά σε επίπεδο λέξεων, οι οποίες θα είναι γραμμένες τόσο κάρτες , σε χαρτόνια, λευκά χαρτιά όσο και σε ασπροπίνακα και μπορούμε να ζητήσουμε από τα παιδιά αντί να μολύβι και μαρκαδόρους να αξιοποιήσουν μικρά αντικείμενα για να τονίσουν όπως πλαστελίνη, τουβλάκια μορφής lego, πομ – πομ, ματάκια πλαστικά και οποιοδήποτε άλλο υλικό μπορούμε να αξιοποιήσουμε. Σε δεύτερο επίπεδο μπορούμε να παρουσιάσουμε στο παιδί προτάσεις και κείμενα με απουσίες τόνων ή με λανθασμένους τόνους , ώστε να παρέμβει το ίδιο το παιδί.

Αυτό που χρειαζόμαστε είναι φαντασία και διάθεση για παιχνίδι!

Της Μαρίας Κώστα Ζώτου,
Ειδική Παιδαγωγός, MSc
Εξειδίκευση στις Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες