Η αναγνωστική ευχέρεια αποτελεί μία δεξιότητα, η οποία «βασανίζει» μεγάλο ποσοστό μαθητών και γονέων. Τα παιδιά όταν εισέρχονται στο σχολικό περιβάλλον και φοιτούν στην Α΄ τάξη δεν έχουν αναπτύξει όλα στο ίδιο επίπεδο την εν λόγω δεξιότητα, με αποτέλεσμα η εκμάθηση της πρώτης ανάγνωσης να μην είναι ίδια για όλους τους μαθητές.

Η κατάκτηση της ανάγνωσης αποτελεί μία σύνθετη δεξιότητα και για αυτό το λόγο αναμένουμε από ορισμένους μαθητές να εμφανίσουν αναγνωστικές δυσκολίες. Μάλιστα έρευνες, τόσο διεθνώς (Williams & Baker, 2001) όσο και στον ελληνικό χώρο (Παντελιάδου, 2000) επιβεβαιώνουν το εν λόγω πόρισμα διαπιστώνοντας πως 80% των μαθητών αντιμετωπίζει αναγνωστικές δυσκολίες και ειδικότερα δυσκολίες στην κατανόηση των γραπτών κειμένων.

Το παραπάνω ποσοστό μαθητών που εμφανίζει δυσκολίες στην πρώτη ανάγνωση, κάνει αισθητή την ανάγκη για πρώιμη ενασχόληση τόσο των εκπαιδευτικών όσο και των γονέων με την πρώιμη ενίσχυση της αναγνωστικής δεξιότητας και φιλαναγνωσίας κατά τη προσχολική ηλικία.

Παρακάτω παρατίθενται απλές δραστηριότητες που μπορούν να εφαρμόσουν οι γονείς με τα παιδιά στο σπίτι τους, ώστε να ενισχυθεί το αίσθημα και η δεξιότητα της ανάγνωσης κατά τη προσχολική ηλικία, πριν την είσοδό τους στο Νηπιαγωγείο:

    • Παρέχουμε πολλαπλές ευκαιρίες ανάπτυξης προφορικού λόγου στα παιδιά μας π.χ. λέμε τα νέα της ημέρας μας με σωστή χρονική ακολουθία.
    • Διαβάζουμε μαζί με το παιδί μας πολλά διαφορετικά παιδικά βιβλία με παραστατικό τρόπο, περιγράφοντας κάθε φορά τις εικόνες και συζητώντας τόσο για τα συναισθήματα των ηρώων όσο και για τα δικά μας.
    • Επαναλαμβάνουμε τις αναγνώσεις των αγαπημένων βιβλίων ζητώντας από τα παιδιά μας να μας αναδιηγηθούν το παραμύθι προτείνοντας ένα δικός τους, διαφορετικό τέλος.
    • Ζωγραφίζουμε αγαπημένες μας σκηνές από το παραμύθι που διαβάσαμε.
    • Διαβάζουμε εύκολα βιβλία με εικόνες και φράσεις που επαναλαμβάνονται, πάντα λαμβάνοντας υπόψη μας τα ενδιαφέροντα των παιδιών μας.
    • Διαβάζουμε ποιηματάκια και κειμενάκια με ρίμες και συζητάμε τις ιστορίες που διαβάσαμε.
    • Δημιουργούμε σε μία γωνία του σπιτιού μας ένα χώρο χαλάρωσης και ανάγνωσης ιστοριών με άνετες και πολύχρωμες μαξιλάρες.
    • Αναπτύσσουμε σιγά – σιγά τη προσωπική βιβλιοθήκη του παιδιού, με συλλογή αγαπημένων βιβλίων που έχουμε διαβάσει.
    • Ορίζουμε κατόπιν συνεννόησης με το παιδί μας μία σταθερή ώρα μέσα στην ημέρα, όπου θα διαβάζουμε το παραμύθι μας.
    • Παρωθούμε το παιδί να αναγνωρίζει να γράφει το όνομά του αλλά και να το εντοπίζει ανάμεσα σε άλλες γραπτές λέξεις.
    • Παίζουμε με τα γράμματα στο όνομα του παιδιού και ζητάμε από το παιδί να το γράψει σε κολλημένες ετικέτες πάνω στα προσωπικά του αντικείμενα.
    • Διαβάζουμε ονόματα οδών και αναγνωρίζουμε σύμβολα και λογότυπα.
    • Μαθαίνουμε τραγουδάκια για τα γράμματα και το αλφάβητο και ενισχύουμε την ενασχόληση με τα θέματα αυτά με ευχάριστο και δημιουργικό τρόπο.
    • Τοποθετούμε μαγνητικά γράμματα για να γράψουμε στο ψυγείο.

Κατά την είσοδο των παιδιών μας στο Νηπιαγωγείο οι δραστηριότητες μπορούν να ενισχυθούν με παιχνίδια αναγνώρισης και γραφής γραμμάτων:

  • Αναγνωρίζουμε και κατασκευάζουμε γραμματάκια (πεζά – κεφαλαία) με πλαστελίνη, αφρό, ζάχαρη, αλεύρι….και με οποιοδήποτε άλλο υλικό επιθυμούμε, ώστε τα παιδιά μας να μάθουν τα γράμματα μέσω πολλών αισθήσεων (πολυαισθητηριακά).
  • Ζητάμε από τα παιδιά να διακρίνουν τόσο το αρχικό φώνημα μίας λέξης όσο και το τελικό φώνημα.
  • Μέσω ποιημάτων τα παιδιά καλούνται μα διακρίνουν την ρίμα/ομοιοκαταληξία αλλά να σχηματίσουν και δικά τους στιχάκια.
  • Μέσω φωνημάτων/ γραμμάτων που λέμε στα παιδιά μας καλούνται να σχηματίσουν προφορικά τόσο συλλαβές όσο και απλές λέξεις αλλά και το αντίστροφο δηλαδή να «σπάσουν» τη λέξη σε κομματάκια – συλλαβές.
  • Μέσω της ανάγνωσης των παραμυθιών ζητάμε από τα παιδιά μας να αναγνωρίσουν οπτικά συχνόχρηστες λέξεις αλλά και να παρακολουθούν τη φορά της ανάγνωσης από τα αριστερά προς τα δεξιά και από την αρχή της σελίδας προς τα κάτω.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στόχος των παραπάνω δραστηριοτήτων δεν θα πρέπει να αποτελεί αποκλειστικά η ανάπτυξη της αναγνωστικής ευχέρειας αλλά κυρίως η αφιέρωση ποιοτικού χρόνου με το παιδί μας μέσω ευχάριστων δραστηριοτήτων, οι οποίες θα παραπέμπουν σε παιχνίδι. Όλα τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα μέσω της παιγνιώδους μάθησης, η οποία λαμβάνει χώρα με πρόσωπα που νιώθουν ασφάλεια και αγάπη.

Ενθαρρύνετε κάθε προσπάθεια του παιδιού σας και αφήστε τη φαντασία σας ελεύθερη να ταξιδέψει ανακαλύπτοντας νέους διασκεδαστικούς και πρωτότυπους τρόπους εκμάθησης της πρώτης ανάγνωσης!